Mhõv
Romi
|
Fulantlea mokrondapasun mhonvamus zo chikott ani godd drov podarth toiar korta taka mhonv mhonnttat. Vixixtt zatiche mus (mokxika) fulantlo mokrond konn konn ektthaimi korun to aplea polleant santthoitat ani monis hi polli ektthaim korun mhonv toiar kortat. Mokrondantlea sukroz he xorkorechem vhodd promannant leuhuloz (frukttoz) ani ddeksttroz (godlukoz) hea xorkorant rupantor zata. Mokrondantlea udkachem promannui komi kortat ani oxe toren mokronda pasun mhonv toiar zata.
Mhonvant sakrechem vott'tt promann kitlem asa hacher tachi prot thorta. Jitlem sakrechem promann vodd titli mhonvachi prot uchch somzotat. Mhomvacheo sadaronnponnan tin proti thoroileat, 1) vixixtt gunndhorm axil'li prot, 2) ‘e’ prot, 3) promannbhut prot.
Vixixtt gunndhorm axil'li prot – hem mhonv polleantlean iontra vorvim kaddttat. Hem mhonv nitoll ani parodrxok asta. E prot – hem mhonv polleant soimik toren toiar zata. Hem mhonv 60 se. tapmanacher dott'tti kopddeantlean gallunk ieta. Promannbhut prot – hem mhonvui soimik toren toiar zata ani vasa pasun mukt asta.
Vegvegllea ritunt vegvegllea vonstopinchea fulam panun mellpi mhomvak te vonospotichem nanv divpachi pod'dhot khub purvil'lea kalla savn procharant asa. Vegvegllea fulanchea mokronda pasun toiar zal'lea mhonvant unnea odik promannant forok asta. Bhartant zambholl, hirddo, chinch, koddulimb, sontr, laranz, golla, pixa, vhaitti, karvi, akra, mhosong, karlla, till, sansvinn adi vonospotinchea fulam pasun tea tea hongamant mhonv memlluk xokta.
Mhonvamus khoinchea fulachea mokronda pasun mhonv toiar korta hacher mhonvachem vorgikoronn kortat. Hantunt ekech khepe don tin zhaddanchea fulam paosun mhonv toiar korpi mhonva musui astat. Mhonv koxem ektthaim kortat hache voileanui tachem vorgikoronn kortat. He pod'dhoti promann mhonvache je prokar mellttat. Te oxe –
1) vilgikrit mhonv kendrtsarok (kendra pasun pois ghalpi) prernnen, gurutvakrxonnan vo gallnneant polleache fonnientlean kaddil'lea mhonvak hem nanv ditat. Hantunt zaite prokar asat. 1) zantunt drixeo svorupant sakreche sfottik nastat oxem mhonv 2) zantunt sakrechem vo porinnami mhonvachem ghonibhovn zal'lem asta xem mhonv.
2) fonneantlem mhonv hem mhonv fonneantuch toiar zata ani tem bazarant oxe toren dhaddttat. 1) choukoni vo kattkoni. Choukoni akarachem mhonv bhoril'lea fonneache kuddke (hache her akaroi asunk xoktat). 2) mhonvan bhoril'li purai fonni. 3) vilgikrit mhonv ani mhonvan bhoril'lea fonneanchea kuddkeanchem mixronn.
Mhonv hem godd, datt, ardrotaxoxok drov asun tajem astana ordopardorxok ani thir dovorlear opardorxok ani konnidar asta. Mhonvacho rong dhovo, goddod topkiri vo kallo asta. Tachi ruch soimy te ugr oxi vegvegllea svorupachi asta. 38 se. cher mhonv hun kelear tachi dattsann komi zata. 49 se. chea voir mat ghottsann komi zavchem promann unnem asta. Ddeksttrinoiukt mhonv her torechea mhonvaporos khubuch datt asta. Osadd vattharantlea hidor vonospoti pasun melloil'lea evropi-i mhonvachi dattsann tem fokot dhovolltokoch bodolta. Hem mhonv tir dovorlear jeliuri zata ani dhovoll'lear patoll zata. Mhonvant sadaronnponnan vamovloni xorkora mellttat. Zalear mokrondant mat dokxinnouloni xorkorechem promann chodd asta. Mokrondachem mhonvant rupantor zata astona mhonva musam koddlean vamovloni xorkora toiar zata.
Rosainik gunndhromi mhomvant udok, xorkora, omlam, khoniz droveam, enzhaimam, jiunostvam ani her ghottok astat. Xorkora – mhonvant ddeksttroz ani leuhuloz heo monosekeraidd torecheo xorkora chodd promannant mellttat. Toxem polloilear mhonvant pondraiek torecheo xorkora disun ietat. Heo soglleoch xorkora mokrondant astana. Punn enzhaimachea adaran jen'na mokrondachem mhonvant zata ten'na teo toiar zata asum-ie.
Omla mhonvant saittrik, melik ani soksinik him omlam chodd promannant ani formik ani osittik him omlam komi promannant mellttat. Mhonvachi ruch kaim promannant tatuntle omlotecher adarit asta.
Khoniz drovea mhonva pasun mellpi rakhechem promann 0.17 asta. Mhonvant khoniz droveachem promann khubuch komi asta. Pottexiom, klorin, gondhok, kelxiom, soddiom, fosforos, megnexiom, silika, silikon, lokonn, mongniz, tambem him khoniz droveam mellttat.
EnzhaimH invhorttez (sekerez vo sukrez) hem mhonvant mellpi soglleant mhotvachem enzhaim. Tea bhair mhonvant ddaiasttez vo omlilez hemvui enzhaim melltta.
Jivonostv mhonvant khubuch komi promannant thaimin, riboflanin, oskarbik oml, piriddoksin (b6 jivonostv), ponttothinik oml ani niosin him kaim jivonostvam mellttat.
Her ghottok mokrondachea udgomapromann mhonvant zhonthofil, kerottin ani klorofilache onuzat him rongdroveam asat. Zoiv kriaxilota axil'le kaim podarthui mhonvant astat. Tontrika probhavit korpi osittilokolin ani zontunaxok gunndhorm axil'li inlibin him somiyugam kaim promannant astat.
Vas ani ruch jea fulachea mokronda pasun mhonv zata tacher mhonvacho vas ani ruch adarun asta. Zaite favtt otiuxnnota lagtokoch mhonv ibaddotta ani tacho vas na zavn ruchintui bodol ghoddtta. Mhonvant konn toiar zavpachi kria vaddovpachi aslear vo tantuntlem kinnvon (ambevop) thambovpachem aslear iogeo tem tapman vaprun mhonv hun korchem poddtta.
Vikhari mhonvnhache don prokar asat. Poileant, mhomvak lagun mhonvam mus mortat ani dusrea prokarant mhonv monxak opaikarok tharta. Oxem mhonv kaim vonospotinchea fulantlea mokronda pasun toiar zata. Keliforniantlea eskulos kelifornika he vonospotichea fulam pasun toiar zal'lem mhonv mhonvam musakoch mal poddtta ani te mortat. Kalmia vonxantlea zhaddachea fula pasun toiar zal'lem mhonv monxak mal poddtta. Hea mhonva pasun onddromeddottoksin hea nnmvachem olkoloidd melltta. Oxem mhonv monxan khalear to bexud'dh poddtta, rhoddoddenddros penikom hea Bhartant mellpi zhadda pasun hem mhonv musak marok thorta. Vikhari mhonv koddu ani rongan gadd asta.
Modhurosa pasun zavpi mhonv mava, khoule kidde he jiv vonospoticho ros sevun kortat. Jen'na te zai tache poros chodd ros sevun kortat, ten'na tanchea ponchnotontrantlean prokria zavn ho chodd ros to jiv jea panar asta thoim poddtta. Hakach modhuros mhonnttat. Muio ho modhuros on'n mhunn ghetat. Jen'na fulam pasun mellpi mokrond unno poddtta ten'na mhonv mus modhuros ektthaim kortat ani tache pasun mhonv kortat. Gulab, polor, vilo adi zhaddanchea panancher ho modhuros chodd promannant melltta.
Ghonrupant mellpi mhonv mhonvantle xorkoreche sfottik zatat. To ghonrupant axil'lean zaite dis tigta. Ho mhonvacho prokar roxientlea azhor boizan rajeant melltta.
Kirnnotsorgi mhonv mhollear bhedok konn vo kironn bhair uddovpacho gunndhorm axil'lo. He mhonv kaim vonospotim pasun mellpi mokrondant ani zomnint mellpi polleant melltta. Chhaiachitronn pott'ttecher hea mhonvantlea kirnnachem chitronn korunk melltta oxem elin kolas hea french rosain xastrodnean 1908 to sodun kaddlem. Kensoravoilea upcharant he mhonv upegi poddtta.
Krutrim mokrond mhonvamus gimant mokrond ektthaim korun mhonv toiar kortat. Ximatempar te polleant ravn zomoil'lea mhonvar zogtat. Zor tankam krutrim mokrondachi purvonn keli tor te bhair vochnastana vorsui bhor polleant ravn krutrim mokronda pasun mhonv toiar kortole oso vichar korun, rosaion xastrdneamni toso upai kelo ani tancho ho upai ioxsvi thorlo.
Krutrim mhonv xud'dh sakrechea vidravant vixixtt torechim karbon ani okarbon droveam ani okarboni droveam ani taka lagun sakrechem rupantor zata. Hea mhonvant ddeksttroz ani leuyuloz hea promann soimik mhonvavori vo tachei poros chodd zata. Hantunt rongakhatir krutrim droveam ani favo tea promannant vonjivonostvam-i bhorxitat.
Mhonv ho zontughn podarth. Tantunt koslech toreche jiv jite urnant. Punn zhaigosekeromaisiz yisttocheo kaim zati tantunt astat. Hea yisttocheo pexi vareant, udkant, dhul'lant va poragkonnacher astat. Mhonvamus jen'na mokrond ektthaim- kortat ten'na tache vangdda mhonvantui tancho proves zata. Mhonvant zor hea yistt koxikanchi sonkhea chodd zali zalear mhonvachem rokhddech kinnvon zata. 25 – 38 se. Hea tapmanant yistt koxikanchi vadd zata. Zor tem tapman 10 se. chea sokoil aslem zalear tanchi vadd zaina. Soglle torechea mhonvant thoddem tori kinnv astach. Taka lagun tapman 10 se. voir aslear rokhddench kinnvon suru zata. Oxa mhonvak 63 se. tapman 30 minttam uxnnota dilear mhonvantolem kinnv noxtt zavn kinnvon kria bond zata. Mhonvachem kinnvon zanvnchem nhoi haka lagun favo te upai ghenvnche poddttat. Dekhik purai toiar zalea vo mennan mhomnachim sogllim ghoram bond zalea bogor mhonv kaddop na. Mhonv kaddpachim iontram ani upkornnam hun udkant nitoll dhuvop, mhonv nivoll aidonant ghevn rokhddench bond korop, mhonv kaddttokoch tacher rokhddich fuddli prokria korop, mhonv zantunt santthoitat tim aidonam favo tea dhatuchim vo iogeo dhatuncho lep dil'lim aschim adi zaite upai ghetat.
Upeg khub purvil'lea kalla savn monis mhonvacho upeg korta. Mhonv hem chodd urza divpi on'n axil'lean monxachea aharant tacho aspav zata. Beking krien kel'lea khadea podarthant sakhor ghalche bodla mhonv ghalear tea podarthak agllich ruch ieta (dekhik kek). Mhonvantlea leuhuloz he xorkorent ardrota xoxun ghevpacho gunndhom axil'lean oxem ghoddtta.
Lhan bhurgeanchea aharant favo tea promannant mhonv aslear boroch faido zata. Snigdh podarthanchem pochon zavpak mhonv borem poddtta. Mhonvak lagun bhuk vaddop ani roktantlem himoglobin vaddop, xorirachem vozon vaddop ani orjinn na zata. Otisar, onkaro, mudd'dus, antokddeacho dah adi vikarancher mhonv vokhdi asa. Khellgoddeak vo koxttanchim kamam korpeank mhonv ghetlear thokvo iena, toxench tortori ieta. Zaitea dhormik vidhint mhonvacho upeg kortat. Murtichea obhixek- pujevellar mhonv vaportat. Mhonv hem ponchamritantlem ek asa. Nived'doya khatirui tacho upeg kortat. Xradhdachea jevnnant mhonvachi goroz lagta.
Unch ghonta ani omlota hea gunndhormank lagun mhonvant monxak badhak oxe jiv urnat. Mhonvachea torponn porinnamak lagun zontunche nirzolikoronn zata ani tacho nas zata. Mhonvantlea inhibin hea zontunaxok podarthak lagun mhonvachem nirzontukikoronn zata.
Vokhdi gunndhorm bhajil'le katir mhonvacho lep gunnkari poddtta. Mhonvant axil'li xrkora, khoniza droveam ani mhonvachi nirzontukikoronn tank haka lagun zokhmecher molomptt'tti kortona mhonvacho vapor kortat. Ijiptant purvil'lea kallant momi toiar kortana mhonvacho upeg kortale. Mhonv ghetlear soreachi dhundi denvta oxem disun ailam. Vokhdi gulleo kortana taka goddsann haddpak mhonvacho upeg kortat. Mhonv ani udok hanchem mixronn ambovn tache pasun jem mhonv toiar zata taka Inglixint ‘midd’ oxem mhonnttat.
Ayurvedantli mhonvachi suvat mhonv hem godd, bhuk vaddovpi, vornnak upkarak, svor sudarpi, pochpak lhov, kallzak hitkarok, xukrourdhok, dolleank hitkarok, prosn'nta nirmann korpi, pit't, kof, medmeh, uchki, usvas, otisar, onkari, tan, krimi hankam hem vanti mednaxok ani godd asta.