लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक

देवनागरी

Romi

लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक

जल्म

म्हान भारतीय फुडारी, भगवदगितेचे आधुनीक भाश्यकार आनी प्राच्यविध्या पंडीत. तांचो जल्म रत्नागिरींत जालो.तांचें जल्मनांव केशव, पूण बाळ हेंच नांव फुडें रूढ जालें. टिळक कुटुंबाचो मूळ गांव चिखलगांव (ता. दापोली, जि. रत्नागिरी). चिखलगांवाची खोंतीदारी तांचे कडेन आशिल्ली. पणजो केशवरावान पेशव्यांच्या काळांत मानाचो जागो मेळयिल्लो. आजो रामचंद्रपंतान उत्तर आयश्यांत सन्यास घेतलो.

शिक्षण

टिळकाचे बापूय गंगाधरपंताक कौटुबीक अडचणीक लागून इंग्लीश शिक्षण सोडून पुणेंच्यान गांवांत येवचो पडलो. बाळ गंगाधर टिळकांचे पारांपरीक संस्कृत अध्ययन घरांतूच जालें. पण्यांत रावन टिळक 1872त मॅट्रीक जाले. 1871त तांचो कोंकणांतल्या लाडघर गावांतल्या बल्लाड बाळ कुटुंबांतल्या लाडघर गांवांतल्या बल्लाळ बाळ कुटुंबांतल्या सत्यभामाबई हिचे कडेन लग्न जालें. तांचे नातू ज.श्री. टिळक हे केसरीचे संपादक आनी खासदार आसादार आसात. महाविध्यालयांत पयल्या वर्सा नेमान व्यायाम करुन प्रकृती घटमूट राखपाचेर तांणी भर दिलो. हे कुडीचो दगदगीच्या राजकी जिवितांत आनी बंदखणींत तांकां खूप उपेग जालो. 1876त ते बिए पयल्या वर्गात पास जाले. एमए मात जावंक पावले नात. अखेरेक तांणी एलएलबी पदवी घेतली. डॅक्कन कॉलेजांत टिळक आनी आगरकर हांची वळख जाली. तांणी देशकार्याक व्हावोवन घेवपाचो सुंकल्प केलो.

ह्याच सुमाराक विष्णुशास्री चिपळूणकरान शाळा काडपाचें थारायिल्लें, तेन्ना टिळक आनी आगरकर दोगूय तांकां मेळ्ळे. चिपळूणकर, टिळक आनी आगरकर हांणी केसरी (मराठी) आनी मराठा (इंग्लीश) हीं दोन दिसाळीं सुरू केली. सुरवातीक आगरकर केसरीचे आनी टिळक मराठाचे संपादक आशिल्ले. वृत्तपत्रां वरवीं लोकशिक्षण, राजकी जागृती आनी सरकारी अन्यायाचो प्रतिकार हें तांचें इतिहासीक कार्य हांगाच्यानूच सुरू जालें.