पुंडलीक नायक

गोंयचो कोंकणी साहित्यकार पुंडलीक नारायण नायक, इन्स्टिट्यूट मेनेझेस ब्रागांसा हांगाच्या कार्यावळींत

पुंडलीक नारायण नायक (जल्म: २१ एप्रिल १९५२) हो गोंयचो कोंकणी भाशेचो कवी, लघुकथाकार, कादंबरीकार, नाटककार, पटकथा लेखक. ताचें श्रेय ताका 40 पुस्तकां आनी दोन चित्रपट आसात.

ताची कादंबरी अच्चेव ( The Upheaval, 1977) ही इंग्लीशींत अणकारीत जाल्ली पयली कोंकणी कादंबरी भाशेच्या इतिहासांतली एक स्थळचिन्न मानतात. बेकायदेशीर खणकामाक लागून उध्वस्त जाल्ल्या गोंयांत आदारिल्ली ही काणी. आच्चेवाचें वर्णन एक कादंबरी अशें केलां, जी पोंडा [उप] जिल्ह्यांतल्या शेतकार जिणेचें वर्णन करता आनी मिथक आनी संस्कारांनी जगपी पारंपारीक समाज आधुनीक यंत्रीक जिणे पद्दतीच्या संपर्कांत येता तेन्ना कितें जाता तें दाखयता."

मनोहर शेट्टी, दक्कन हेराल्डांतल्या एका नियाळांत बरयता: "पुंडलिक नायकाची कादंबरी हेच खर फाटभूंयेर घडल्या, खण उद्देगाचेर जाल्ल्या निश्क्रीय घुरये वांगडा स्वताक पुरोवपी शेतकी समाजाच्या क्षयाचो सविस्तर इतिहास सांगल्या." कोंकणींतल्यान पयलेच खेपे अणकारीत जाल्ली नायकाची कादंबरी १९७७ वर्सा आयली तेन्ना कितें तरी सनसनाटी निर्माण जाली. व्हड उद्देगांच्या बुलडोझरांनी ल्हान शेतकी होल्डिंगांचेर जावपी विध्वंसक परिणाम गोंयांतल्या हेर खंयच्याच लेखकान इतल्या चित्रात्मक आनी क्रूर तपशीलांत चित्रीत करूंक नाशिल्लें. कादंबरीचो नायक पांधारी हो सगळ्यांत पयलीं आलोभन दिवपी शाफ्टांत पडटा. पेरणीच्या शुभ दिसा आदीं बाबूसो हो एक धूर्त आनी बेईमान गो-बीटवीन ताचे कडेन भारवाहक म्हणून ताची सेवा आनी खणींतल्यान धातुक व्हरपाक आपली बैलगाडी भाड्यान घेवपा खातीर ताचे कडेन वता. पांधारी बेगीन पयशांच्या आकर्शणाक बळी पडटा आनी खिणाक बंधनकारक मजूर जाता आनी एकदां जिवीत सांबाळपी शेत नांगरपी बैल येरादारी वाहन जातात, लुटमार केल्ल्या जमनीच्या धातूच्या लुटमारांनी भरिल्ली गाडी."

उल्लेखनीय ग्रंथ

एकूणच नायकाक ३२ नाटकां, आनी लघुकथा, कादंबरी, कादंबरी, अणकार आनी भुरग्यांच्या तुकांत पुस्तकांचो संग्रह ताच्या श्रेयाक मेळटा. कोंकणी नाटकाच्या मळार ताका आद्यप्रवर्तक मानतात.

ताचीं कांय नाटकां अशीं आसात:

नाटकाचें नांव	वर्स	माथाळो
रणसुंदरी हांणी केला	१९७४ वर्सा	भुरग्यांखातीर बरयल्लें पद्यनाट्य
छप्पन थिगाली यशवंतराव	१९८० वर्सा	बस स्टँडाचेर लोडराची शोकांतिका
सुरिंग	१९८२ वर्सा	रस्ते बांदपी मजुरांची दुर्दशा
मागणी	१९८६ वर्सा	न्यायालयांत न्याय मेळोवपाक सोदपी अशिक्षीत लोकांचें वास्तववादी चित्रण
दायझ		दहेज हें काम
शबाई शबाई बहुजन समाज	१९८६ वर्सा	खर समाजीक राजकीय व्यंग्य

कांय जाणांनी "ताच्यो कृती इंग्लीश आनी हेर भाशांनी हाडप सामकें कठीण" अशी कागाळ केल्या. नायकाचो आच्चेव कसो घडलो तें सांगपी एक निबंद (विद्या पाई हाणें इंग्लीशींत अणकारीत केल्लो)य आसा. हो निबंद (कोंकणींत) मुळांत 2012 वर्साचे सुरवेक कोंकणी कादंबरीचे 150 वर्सां पुराय करपा खातीर उजवाडाक आयिल्ल्या कोंकणी साहित्यीक नेमाळ्याच्या जागाच्या खाशेल्या अंकांत उजवाडाक आयिल्लो

2011 वर्सा जाल्ल्या पुंडलीक नायकाच्या नाटकांचेर पांच दिसांच्या नाट्य महोत्सवांत नाट्यरंग पंचम, शाबय शबाय भौजन समाज, कांसलो, सुरिंग, चैत्यनक मठ ना आनी श्री विचित्राची जात्रा अशीं नाटकां माचयेर हाडलीं.

नायक 1977 वर्सा नाटकां बरोवपाक लागलो. शुभम नायक ट्रस्ट आनी कला आनी संस्कृती संचालनालयान पुंडलीक नायकाच्या वेंचून काडिल्ल्या कोंकणी नाटकांचो महोत्सव मासोरदेम— सत्तरी, मांद्रेम — पेर्नेम, सांगेम, चौदी— कानाकोना आनी शिरोडा — पोंडा ह्या पांच प्रादेशिक केंद्रांनी आयोजीत केल्लो.

अणकारांत काम

Upheaval (अच्छेव), tr. विद्या पै हाणें बरयल्लें. Oxford University Press, 2002.

पुरस्कार

भारताच्या साहित्य अकादमी, 1984 वर्सा चावरंग, ह्या वावराक कोंकणींत साहित्य अकादमी पुरस्कार फावो जालो. ताका 2010 वर्सा आजीवन कामगिरी खातीर गोमंत शारदा पुरस्कार फावो जालो

ताणें चौरांग हें संकलन संपादीत केलां आनी ताचे खातीर ताका १९८४ वर्सा साहित्य अकादमी पुरस्कार मेळ्ळा ते भायर ताका एआयआरचो नाटककार पुरस्कार (१९८६, १९८७), ऑस्ट्रेलियन अॅकॅडमी ऑफ ब्रॉडकास्टिंग अँड सायन्सचो पॅटर्स पुरस्कार (१९८८), बाल नाटकाचो गोंय सरकाराचो पुरस्कार (१९७५), कोंकणी भाषा मंडळ पुरस्कार फावो जाला . 2013 वर्सा संगीत नाटक अकादेमीचो पुरस्कार ताणें भारतीय रंगमाचयेक नाटककार म्हूण केल्ल्या योगदानाक लागून मेळ्ळो.

वैयक्तीक जिवीत

नायक हाचो जल्म २१ एप्रिल १९५२, दिसा गोंयच्या पोंदा तालुक्यांतल्या व्हॉल्वोई गांवांत जालो . ताणें शाळेचो शिक्षक (१९७२-७८) म्हणून आपली कारकीर्द सुरू केली, १९७९ वर्सा ऑल इंडिया रेडिओ, पंजिम, उपसंपादक म्हणून काम केलें आनी उपरांत थंय पटकथा प्रभारी सहाय्यक संपादक म्हणून काम केलें. १९८४ वर्सा ताणें ऑल इंडिया रेडिओ सोडून पूर्णवेळ लेखक जालो, आनी ताचें श्रेय ३२ नाटकां आसात. ताचें लग्न हेमा नायक, कोंकणी साहित्यीकय आसा. गोंयांतल्या कोंकणी भाशेच्या आंदोलनांत (१९८५-८७) तांचो म्हत्वाचो वांटो आशिल्लो . तो संयोजक आशिल्लो   कोंकणी पोर्जेचो आवाज (transl. Voice of the Konkani People), त्या वेळार कोंकणी भाशेच्या कार्याक चालना दिवपी प्रचार पंगड.

नायक हाणें रेडिओ आनी दूरचित्रवाणी खातीरय नाटकां बरयल्यात, आनी चित्रपटांचें संपादन केलां.